Kerk-anders

Programma Kerk-anders 2022/2023

Nadat we voorgaande seizoenen maar heel beperkt actief zijn geweest vanwege het corona-virus, zijn we begin 2022 weer gestart met onze activiteiten. We hopen het nieuwe seizoen zondervol te kunnen maken. Wel met de opmerking dat alles, meer dan vroeger, onder voorbehoud zal plaatsvinden. Dit doen we uiteraard met inachtneming van de bekende RIVM-voorschriften. De ruimten waarvan we gebruik maken, zijn hiertoe aangepast.
Anders dan voorgaande jaren is aanmelden voor alle activiteiten nu verplicht. En ook het vriendelijke, doch dringende verzoek om niet te komen als u verschijnselen heeft die zouden kunnen wijzen op het COVID-19 virus.

In het programmaboekje vindt u informatie over de gesprekskringen van de predikanten Christien Flier en Leo Oosterom. U kunt zich via
de aangegeven emailadressen opgeven als u hieraan wilt deelnemen.
We hopen op veel inspirerende bijeenkomsten met elkaar!
Hartelijke groet,
werkgroep Kerk-Anders

CONTACTGEGEVENS
Het algemene e-mailadres van de werkgroep Kerk-Anders voor
aanmeldingen, vragen en/of opmerkingen is
werkgroepkerk.anders@gmail.com

Leden van de werkgroep Kerk-Anders zijn:
Annemarie Smits-Ruiter 06-43579009
Leida van Diest 06-18330527
Nadine Veenman 307308
Ria van der Berg 06-33797413
Rien van de Kreeke 06-34134211
Riet Gelderblom 302552

ACTIVITEITENOVERZICHT SEIZOEN 2022 – 2023

Film – Herman, een andere kijk op eenzaamheid

Met inleiding en nagesprek over eenzaamheid

Datum : woensdag  29 september 2022

Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : Liesbeth Bergmans-Prins en Rien van de Kreeke
Eenzaamheid is al jaren een ondergeschoven probleem, dat niet
alleen bij ouderen voorkomt. Met de coronacrisis zijn veel mensen
zich bewuster geworden van eenzaamheid en het feit, dat het
iedereen kan overkomen.
Maar wat is eenzaamheid eigenlijk, hoe kun je eenzaamheid bij jezelf
en anderen herkennen en wat kun je zelf doen aan eenzaamheid?
Met deze vraag startte de Stichting Evenementen Vlijmen een uniek
project. Zij maakten in eigen beheer en met medewerking van
inwoners van de gemeente Heusden een eigen speelfilm.
Rondom het vertonen van de film staan we stil bij het thema
eenzaamheid.

Gesprekskring over ‘Openbaring van Johannes’

Datum : 1 e donderdagochtend van de maand: 6 oktober,3 november, 1 december, 5 januari 2023, 2 februari
2023, 2 maart 2023
Tijd : 10.00 uur – 11.45 uur
Plaats : Ontmoetingskerk Sleeuwijk
Leiding : ds. Christien Flier
Opgave via flier@ontmoetingskerksleeuwijk.nl

Het boek Openbaring heeft de laatste jaren veel mensen bezig
beziggehouden. De wereld ondervindt immers de ene na de andere
crisis. Dat geeft mensen het gevoel dat het einde nu wel snel dichtbij
komt. In sommige kerken wordt daar dan de boodschap aan
gekoppeld dat dit allemaal wel moet gebeuren. Maar hoe vinden we
een leeswijzer van dit boek dat niet meedoet aan angst zaaien of
doemdenken? In zes bijeenkomsten bespreken we enkele centrale
teksten uit dit boek, ook wel de Apocalyps van Johannes genoemd.
We zoeken naar de hoofdlijn en gaan daarbij niet op alle opvallende
details in. Wat wil dit boek zeggen voor gelovigen van alle tijden en
plaatsen, terwijl het geschreven is voor een specifieke groep
gelovigen in een bepaalde tijd en situatie in de geschiedenis? Met
andere woorden: wat is het nut van dit boek voor ons?

Muziekavond – De dood in cantates van Johan Sebastian Bach

Datum : woensdag 12 oktober 2022
Tijd : 20.00 uur
Plaats : kerkzaal van de Hervormde Gemeente
Leiding : ds. Coen Westerveen
De cantates J.S. Bach werden ooit door Nicolaus Harnoncourt zijn
centrale werk genoemd. Van generatie op generatie hebben musici
en luisteraars zich verbaasd over zoveel ongelofelijke creativiteit en
compositorische vindingrijkheid. Bekend is dat Bach een meester was
in het leggen van de verbinding tussen woord en toon, tussen tekst
en muziek. Die relatie speelt in de cantates een belangrijke rol. Aan
de ene kant de tijdloze, altijd inspirerende muziek, aan de andere
kant de teksten die ontstaan zijn in een tijd die duidelijk de onze niet
meer is, zij zijn ‘niet meer van deze tijd’.

Hoe het ook zij, de cantates vormen een hoogtepunt in het
ontzagwekkende oeuvre van Bach en we concentreren ons op
woensdag 12 oktober het thema: de dood in cantates van de grote
meester.
In Bachs leven en werk is de dood alomtegenwoordig. Luther predikte
dat de gelovige in het uur van de dood, hoe pijnlijk ook, zeker kon zijn
van de verlossing. De stervende moest vooral getroost worden om
vervolgens in vrede en vreugde de overgang te kunnen maken naar
de vereniging met Christus. In een aantal van zijn cantates verklankt
Bach treffend de dualiteit tussen doodsangst en doodsverlangen.

Lezing – Geofferde onschuld
Hemelse vensters aan het Woord. De ramen van Marc Chagall in de Sankt Stephanskirche te Mainz
 Datum : woensdag 19 oktober 2022
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : Jacques Maas
De gebrandschilderde ramen die Chagall maakte voor de Sankt
Stehpan Kirche in Mainz staan symbool voor vrede tussen de volken
in Europa, zonder echter de rauwe realiteit van de Shoa te
verdonkeremanen.

Chagall neemt zijn kijkers via de ramen op een bijzondere manier
mee in de verhalen van de Schrift. Met name in het centrale
middenvenster wordt in het verhaal van ‘het offer van Abraham’ de
onschuld opnieuw op het brandhout gelegd. Om dit venster heen
bevinden zich vijftien andere ramen met bijbelse voorstellingen. Zij
vormen als het ware een Joodse midrasj, een commentaar op de
centrale scène, waar trouw en ontrouw hoofdthema zijn.

De ramen zijn het laatste grote werk van de kunstenaar; hij heeft ze
in volle glorie niet meer mogen aanschouwen.
De avond wordt verzorgd door dr. Jacques Maas. Hij was tot 2011
als associate professor voor catechetiek en homiletiek verbonden aan
de Faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg, afd.
Utrecht. Eerder schreef hij samen met prof. dr. Nico Tromp een boek
over Rembrandt: Voorlezen uit Rembrandt. Het boek over de ramen
te Mainz is in 2020 uitgekomen onder de titel: Hemelse venters aan
het Woord. Marc Chagall’s  gebrandschilderde ramen in de Sankt
Stephanskirche te Mainz

Creatieve workshop – dankbaarheidsstreng
Datum : dinsdag 8 november 2022
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Trefpunt
Leiding : Sylvia van der Giessen
Kosten : €5 per persoon
Maximaal 15 deelnemers (opgave verplicht)
Een kleine creatieve input op deze avond, waar iedereen aan kan
deelnemen want ingewikkeld is het niet. Vanavond gaan we een
dankbaarheidsstreng maken. Een handvat om je bewust te zijn of
worden van dankbaarheid in je leven.
Er is zoveel om dankbaar voor te zijn en we gaan er zo vaak aan
voorbij. Er zal worden verteld hoe het is ontstaan, hoe je het kunt
inzetten om zo meer stil te staan bij dagelijkse en bijzondere dingen.
Daarna gaan we er zelf eentje maken om zo er thuis mee aan de slag
te kunnen.
Deze avond zal, naast de creatieve bezigheid, ongetwijfeld mooie
gesprekken opleveren.

Film – La Berlier of …….

Datum : woensdag 16 november 2022
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : Rien van de Kreeke
Omdat het nog onzeker is, of de met een Oscar bekroonde film op die
avond al op DVD beschikbaar is, wordt het een “verrassing” welke
film die avond te zien zal zijn.
Zeker is, dat het een boeiende en zinvolle film zal zijn.

Gesprekskring: Deugen de meeste mensen?

Datum : maandag 30 januari 2023 en 6 februari 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Trefpunt
Leiding : ds. Leo Oosterom
Is de mens van nature goed of slecht? In de geschiedenis van filosofie
en theologie keert die vraag steeds terug, waarbij de antwoorden
elkaar afwisselen. Dan weer heeft het optimistische mensbeeld de
overhand en even later meldt zich toch weer twijfel aan die
goedwillende mens. Dat geldt ook de recente geschiedenis. Terwijl
we in de kerk nog afscheid aan het nemen zijn van het inktzwarte
mensbeeld van de orthodoxie, groeit in de postmoderne cultuur een
nieuw wantrouwen, vaak onderbouwd met gegevens ontleend aan de
biologie. We blijken minder rationeel en goedwillend te zijn dan we
ons zelf vertellen. En zelfs uit goede bedoelingen kunnen alsnog de
vreselijkste dingen voortkomen. Dus, hoe zit het nou?
Aan de hand van enkele Bijbelteksten en gedachten ontleend aan
onderstaande literatuur kijken we naar de zin en onzin van diverse

mensbeelden. We besteden aandacht aan achterliggende filosofische
en theologische gedachten. Tenslotte kijken we naar de legitimiteit
van de vraag zelf: is het zinvol om te spreken over mensen die van
nature goed of slecht zijn? Is er een alternatief?
Kennis van de inhoud van een of meer van deze boeken is niet
vereist, maar helpt wel:
– ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman
– ‘Mens/onmens’ van Bas Heijne
– ‘Sapiens’ van Yuval Noah Harari
– ‘Het lucifer effect’ van Philip Zimbardo
– ‘De bonobo en de tien geboden’ van Frans de Waal
Eerste bijeenkomst op maandag 30 januari 2023
– Verkenning thema
– In zonde ontvangen en geboren: niet veel goeds onder het
laagje vernis
Tweede bijeenkomst op maandag 6 februari 2023
– De kroon van de schepping: mensen van goede wil
– Het vat en de appels: systemische aspecten van goed en kwaad

‘Moffie’ – een Zuid-Afrikaanse film van Oliver
Hermanus

Datum : woensdag 8 februari 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : ds. Adrian Blom
Het speelt af in Zuid-Afrika in het jaar 1981. Het waren de jaren toen
mijn klasgenoten en mijn broertje hun militaire dienstplicht deden
om het apartheidsregime tegen het zwarte en rode gevaar te
beschermen. Hoewel ik ook militaire training genoot vanaf het laatste

jaar van basisschool tot aan mijn achttiende (‘kadetten’ heette het
voor mij), was de gewelddadige sfeer van de ‘Weermag’ voor mij toch
minder heftig. Het geweld van die tijd zit nog steeds in de Zuid-
Afrikaanse samenleving. Hetzelfde geweld zit, iets gesofisticeerder
gemaskeerd, in sommige Nederlandse studentenverenigingen, de
politie en de krijgsmacht.
Voor mij is een belangrijke waarschuwing die van de film uitgaat, de
soepele vermenging van het christelijke geloof met een ideologie van
geweld. In Nederland is die duivelse vermenging van religie en geweld
niet zo duidelijk te zien. Maar als je ziet hoe het ging en gaat in landen
als Amerika, Zuid-Afrika en Rusland, weet je voor welke tendensen je
hier in Nederland moet uitkijken.
Het hoofdkarakter van de film heet Nicholas. Hij heeft altijd geweten
dat hij anders is en houdt dat voor de buitenwereld verborgen.
Tijdens de afschuwelijke gebeurtenissen schept hij een innige band
met een medesoldaat.
Het woord ‘moffie’ zou je met ‘flikker’ in het Nederlands kunnen
vertalen. De film heeft Nederlandse ondertiteling en een
leeftijdsbeperking van 16. Neem jezelf dus in acht als je door films als
deze van slag kunt raken. Fijn als je mee komt kijken. Ik vind het ook
fijn om erover na te praten en op eventuele vragen in te gaan. Op de
avond van de vertoning zal er waarschijnlijk beperkte tijd voor zijn,
maar op latere gelegenheden, zou napraten alsnog kunnen.

Judas – verrader of vriend?
 
Datum : woensdag 22 februari 2023
Tijd : 19.30 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : ds. Ries van der Zouwen

Judas laat ons iets zien van de hartstocht, de tragiek, de broosheid en
de feilbaarheid van de volgeling van Jezus. Wij volgen zijn spoor in de
bijbel en kijken dan hoe Judas is afgeschilderd in de kunst.
Schilderijen, beelden en composities vertellen het verhaal van deze
wonderlijke discipel van Jezus.
En, we komen verrassende beelden en interpretaties tegen.
Kunstenaars denken en werken tenslotte vaak buiten de vastgestelde
lijntjes en hebben zo hun eigen, vaak inspirerende en verrassende,
ideeën.

Luisterkring Tonus Peregrinus – het zwervende motief

Datum : voorjaar 2023 (data worden nog gecommuniceerd)
Tijd : 20.00 uur
Plaats : pastorie, Notenlaan 71 (luisteravond), Ontmoetingskerk

(orgelconcert)

Leiding : ds. Leo Oosterom en Niels de Klerk
Dit prachtige motief, dat opduikt op in allerlei klassieke muziek, stamt
uit de middeleeuwse kerkmuziek en wortelt wellicht nog in de Joodse
liturgie.
We leren het motief van de tonus peregrinus herkennen en
beluisteren muziekstukken waarin het voorkomt. Samen kijken we
naar de geschiedenis, de functie en het effect van dit motief.
De kring bestaat uit een luisteravond, waarbij we opnamen van
klassieke muziek rondom het thema beluisteren, en een
orgelconcertje in de Ontmoetingskerk met organist Niels de Klerk die
enkele stukken gebaseerd op de tonus peregrinus speelt.
Muziekstukken die aan de orde komen zijn onder andere:
– Psalm 114 ‘In exitu Israel’

– Bach: Meine Seele erhebet den Herren BWV 648, BWV 10, BWV 733
– Bach: Magnificat BWV 243, suscepit Israel
– Mozart: Requiem, KV 626, introitus
– Rheinberger: Orgelsonata nr 4, Op. 98

Lezing – Dominee bij Defensie
 Datum : woensdag 15 maart 2023 LET OP VERPLAATST  NAAR 29 MAART 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : Hannah Nováková

Op 15 maart mag ik jullie meenemen in het bijzondere werk dat ik
mag verrichten als dominee bij de krijgsmacht.
Niet alle predikanten zijn in een kerkelijke gemeente werkzaam. Een
gedeelte werkt in het 'categoriale pastoraat’: in ziekenhuizen,
GGZ instellingen, in gevangenissen… en ook bij Defensie.
Defensie is een intrigerende en complexe wereld om in te werken.
Aan jonge, gezonde mensen, vertrouwen wij als samenleving de taak
toe om ons land en onze waarden te beschermen, desnoods met
wapens. Ze worden naar landen gestuurd waar armoede en geweld
heersen. Dat doet veel met een mens.
En daarom zijn geestelijk verzorgers er, waaronder dominees, die als
taak hebben om militairen als mensen te blijven zien – als kostbare en
kwetsbare mensen. We gaan mee op uitzendingen en oefeningen en
proberen steun te bieden. Daarbij raakt datgene wat wij om ons heen
zien en wat wij zelf meemaken ook onszelf. Ook wij worden soms

geraakt door de heftigheid van het leven, door geweld. Niet alleen
buiten Defensie maar ook daarbinnen.
Graag zal ik met u delen wat ik ervaren en geleerd heb. Welkom en
graag tot ziens, Hannah Nováková.

Kruisweg

Datum : maandag 3 april 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : kerkzaal van de Hervormde Gemeente
Leiding : leden van de werkgroep
De kruisweg staat al in een eeuwenlange traditie. In, veelal, rooms-
katholieke kerken loopt men op Goede Vrijdag langs 14 (soms 15 )
zogenaamde staties, schilderingen die met elkaar het verhaal van het
lijden en de kruisiging van Jezus weergeven.
De laatste jaren komt het “ lopen” van de kruisweg ook in
protestantse kringen in de belangstelling. Kerk-Anders verzorgt al
ruim 15 jaar een kruisweg op de maandag van de stille week. De
eerste jaren in het oude kerkje aan de dijk en daarna in de kerkzaal
van de Hervormde Gemeente.
Wij maken gebruik van materiaal dat door, vooral moderne
kunstenaars is gemaakt. We doen dit met behulp van een
presentatie, waarbij we na iedere “statie” een gedicht of gebed
uitspreken, een keervers zingen en luisteren naar een muzikaal
ensemble.

Pompveld – parel in het land van Heusden en Altena

Datum : woensdag 12 april 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : Bart Pörtzgen, boswachter Brabants Landschap
….Van mistige heidevelden met verscholen vennen, tot een rijtje
knotwilgen op het erf van boer Jan. Het Brabants Landschap
beschermt en beheert de Brabantse natuur….
Dit is in heel grote lijnen wat het Brabants Landschap in Brabant, dus
ook in onze omgeving, doet.
Bart Pörtzgen werkt en woont als beheerder en boswachter. Hij doet
dat met name in het gebied, dat hij de parel in ons Land van Heusden
en Altena noemt: het Pompveld.
Over zijn werk in het Pompveld, maar ook over de andere
natuurgebieden in onze omgeving komt hij op deze avond vertellen.
Dat doet hij aan de hand van de jongste activiteiten en
ontwikkelingen. Bij zijn verhaal zal hij veel gebruik maken van
eigengemaakte foto’s uit onze gebieden.

Filmavond – De Tweeling
 
Datum : woensdag 19 april 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Koren-aar
Leiding : Rien van de Kreeke
Anna en Lotte, een tweeling, ontmoeten elkaar terug na een
scheiding van tientallen jaren, ten gevolge van de tweede

wereldoorlog. De oorlog heeft niet alleen voor een fysieke scheiding
gezorgd: ook mentaal staan Anna en Lotte mijlenver uiteen.
Zullen ze terug de hartsvriendinnen worden die ze als kind altijd
waren, of blijft de oorlog een te grote krater tussen de twee?
Deze subtiele film naar de roman van Tessa de Loo past in ons
gebruikelijke thema rondom de 4 mei herdenking.

Zingen bij Kerk-Anders
 Datum : woensdag 10 mei 2023
Tijd : 20.00 uur
Plaats : Trefpunt
Leiding : Annet Faber
Dat we gaan zingen staat vast! Een paar jaar geleden hebben we
gezongen en geleerd rondom het thema ‘Slavernij’. Wat het dit jaar
gaat worden? Laat u verrassen. Het wordt zeker een actieve
zingavond met wellicht nog wat boeiende achtergrondinformatie
over de te zingen stukken, methodes en oefeningen. U hoeft geen
geoefende zanger te zijn, het plezier en het samen muziek maken
staat voorop!

Museum De Koperen Knop
 Datum : zaterdag 13 mei 2023
Tijd : 14.00 uur
Plaats : Hardinxveld-Giessendam
Leiding : leden van de werkgroep
Deze tentoonstelling stond vorig jaar al in het programmaboekje.
Toen kon het niet doorgaan; door Corona heeft het museum de
tentoonstelling niet kunnen inrichten. Maar nu een nieuwe kans.

Na de Tweede Wereldoorlog lag Nederland in puin, Nederland was
leeggeroofd en moest herrijzen. Gebouwen, wegen, maar ook tussen
mensen was er veel kapot. Alles moest hersteld worden. Het museum
De Koperen Knop, in Hardinxveld-Giesendam, heeft hierover een
tentoonstelling samengesteld. Met alle beelden van verwoesting in
Oekraïne heeft de tentoonstelling misschien nog wel meer
zeggenschap, het is niet iets uit het verleden, het is ook van deze tijd.
Verder is het museum de moeite waard om te bezoeken: een
prachtige 17 de -eeuwse boerderij. Je beleeft er de cultuur en historie
van de Alblasserwaard.

Fietstocht langs de herinneringsbomen en –bankjes in de kernen van de voormalige gemeente Werkendam
Datum : zaterdag 10 juni 2023
Tijd : wordt t.z.t. doorgegeven
Plaats : verzamelen bij de parkeerplaats bij het Trefpunt
Leiding : leden van de werkgroep
In november/december 2018 werden er ter herinnering aan de
gemeentenaam door de gemeente Werkendam in ieder dorp een
herinneringsboom en een bankje geplaatst. Op elk bankje is een
gegraveerd typeplaatje aanwezig met de registratie van dit moment.
De gemeente Woudrichem deed dat ook.
Begin 2019 werden er ook nog eens 21 gedichten door bewoners van
de 21 kernen van de nieuwe gemeente Altena gemaakt op initiatief
van de Stichting Poëzie Land van Altena. De gedichten werden in de
buurt van die bomen en bankjes geplaatst.

Na drie keer uitgesteld te zijn fietsten totaal 11 mensen op zaterdag
11 juni j.l. het eerste gedeelte van deze tocht en spraken af, dat er
een tweede etappe moest komen.
Als u zich voor 15 mei 2023 opgeeft, ontvangt u daarna per mail
informatie over het definitieve programma, de kosten en dergelijke.

FLITSBERICHT
In het komende jaar is het mogelijk dat u af en toe een mail krijgt met
de flitsende naam FLITSBERICHT.
Het kan gebeuren dat er, als ons nieuwe programma klaar is, er nog
weer iets voorbijkomt waarvan we denken: ”Dat zou echt iets voor
Kerk-Anders zijn geweest”.
Dan biedt internet uitkomst. Aan alle mailadressen in ons bezit sturen
we dan een bericht over deze activiteit.
Hopelijk lukt het ons in de komende tijd weer om zo af en toe een
FLITSBERICHT aan belangstellenden

AANMELDEN – PRAKTISCHE REGELS

Het algemene emailadres van de werkgroep Kerk-Anders voor aanmeldingen, vragen en/of opmerkingen is: werkgroepkerk.anders@gmail.com

LET OP: voor de gesprekskringen van ds. Christien Flier en ds. Leo Oosterom kunt u zich alleen bij hen aanmelden. Deze emailadressen staan erbij vermeld.

Wilt u zich aanmelden voor een activiteit van Kerk-Anders, houdt u dan rekening met de volgende regels:

• Aanmelden is voor alle activiteiten verplicht, bij voorkeur per mail.
• De opgaven voor deelname worden verwerkt in volgorde van binnenkomst. Een aantal activiteiten is gebonden aan een maximaal aantal deelnemers. Dit staat in principe bij het onderdeel genoemd.
• Bij de meeste activiteiten is deelname gratis. Soms wordt er een financiële bijdrage gevraagd. Ook dit staat te lezen in het informatie boekje. Graag zoveel mogelijk gepast betalen.
• Bij buitengaatse reizen zoals een stedentrip, zijn alle kosten uiteraard voor eigen rekening (als er met meerdere personen wordt gereden, worden autokosten onderling verdeeld).
• We vragen u om een vrijwillige bijdrage voor de koffie/thee die tijdens de avonden geschonken wordt. U zult op de bar een koffiepot vinden waarin u uw bijdrage kunt achterlaten.